ERDEMİR, ÖEB’LEŞİYOR MU ?
27 Eylül 2023 00:31:42
Aslında bu konuya girmeyi düşünmüyordum. Çünkü ben siyaset yazarıyım. Kdz. Ereğli’de Erdemir ekseninde bir Özel Endüstri Bölgesi (ÖEB) kurulacağı konusu daha çok ekonomi yazarlarının ilgi alanına girer. Ayrıca uzmanlık gerektiren bir konu da bu…
Ancak…
Konuya ilişkin ilk topladığım bilgiler Özel Endüstri Bölgeleri kurulmasındaki esas yönlendirici gücün, Sanayi Bakanlığı değil, doğrudan Cumhurbaşkanlığı makamı olduğunu ortaya çıkarttı. Cumhurbaşkanlığı gibi en tepe yönetim işin içinde ise, konu ne olursa olsun, a-politik değildir, politiktir de ayın zamanda…Hoş zaten ekonomi ile politika iç-içe kavramlardır…
Bu görüşe şimdiye kadar kurulan Özel Endüstri Bölgelerinin listesini gözden geçirdiğimde daha da kuvvetle sarılmam gerektiğini anladım. Şu listeye bakın bir: TESKOOP, Albayrak Turizm Most makina, Asil Çelik, Eti Bakır, vb…
Bu satırları yazarken kafamda bir hayli soru vardı. Onları tasnif ettim ve baştan başlayayım dedim.
İlk soru şu:
Erdemir, Kdz. Ereğli’de kendi ekseninde bir Özel Endüstri Bölgesi kurulması için başvuruda bulunmuş muydu, bulunduysa isteyerek mi ?
Soru size tuhaf gelmesin. Çünkü Türkiye ekonomisinin dibe vurduğu ve dünyada işlerin pek yolunda gitmediği koşullarda hiçbir ağır sanayi kuruluşu çaplı yatırımlar yapmaz. Kaldı ki bu konuda ilk ağızda bazı maddi taahhütlere girilmesi zorunluluğu vardır.
Peki Erdemir’in de sahibi olan Ordu Yardımlaşma Kurumu iktidar tarafından yönlendirilmiş demeyeceğim ama özendirilmiş olabilir mi en azından ?
Bakanlığın Özel Endüstri Bölgeleri için öngörülen desteklerine bakıyorum, gerçekten de özendirici nitelikte; yatırımcıya sunulan avantajlar ballı kaymak ! Hangi birini sayayım ?
Projesine göre bölgenin yatırımlara hazır hale gelmesi için bakanlık tüm altyapı masraflarını üstleleniyor. Kamulaştırma ile harita-etüt raporundan imardan alt ve üstyapı ruhsatına kadar tüm ruhsatları bakanlık üstleniyor. İki ay içinde de ÇED raporu hazır ! Yatırımcı hazine arazilerini de kullanabiliyor.
Dahası var:
Cumhurbaşkanı Özel Endüstri Bölgelerine ek teşvikler de verebiliyor. Şöyle şeyler:
“-Yatırım Teşvik Belgesi alan yatırımlar, vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabiliyor.
-Bölgede yer alan bütün binalar emlak vergisinden arsaların tahsisine ilişkin sözleşme ve taahhütnameler damga vergisinden muaf tutuluyor.
-Bölgede yer alan gayrimenkullerin ifraz, taksim veya birleştirme işlemleri, söz konusu bölgelerde bulunan arsaların tahsisi nedeniyle şerhi gerektiren işlemleri ile bu arsa ve üzerine inşa edilen binaların tahsis edilene devir ve tescil işlemleri ve cins değişikliği işlemleri harçtan muaf tutuluyor.”
Ereğli Belediye Başkanı CHP’li Posbıyık’ın Erdemir eksenli bir Özel Endüstri Bölgesi kurulmasına niçin karış çıktığı bu teşviklerle ilgili. Yatırımcı artık yerel yönetimlerin muhatabı olmaktan kurtuluyor. Doğal olarak belediye de önemli vergi kayıpları yaşıyor…
Buradan bakıldığında Posbıyık’ın Özel Endüstri Bölgesine karşı çıkması anlaşılabilir bir durumdur. Ancak, Özel Endüstri Bölgesi kurulması halinde Erdemir’in Ereğli’den tamamen “kopacağı” savı doğru değildir. Çünkü ÖEB yaşama geçerse çaplı yatırımlar sözkonusu olacak, yeni istihdam alanları açılacak ve kente giren katmadeğerin oranı da bu arada büyüyecek…
Belediyenin vergi kayıpları ile kente girecek ek katmadeğerin ne kadar olacağı ve hangisinin ağır basacağı konusunda bir şey söylenemez şimdilik. Ama, olası yeni yatırımların kente çok şey katacağına kuşku yoktur.
Yarın devam edeceğim bu konuya…
ETİKETLER : Yazdır