AMASYA TAMİMİ (GENELGESİ) 103. YAŞINDA
12 Haziran 2022 15:02:45
Kurtuluş Savaşımız gökten zembille inmedi. Taş taş yükseltildi ve örgütlendi. Atılan her adımda halkın desteğine ve özverisine başvuruldu.
Denilebilir ki, Kurtuluş Savaşımız, çok kısa bir süre içinde, adeta bir dantel gibi örüldü. Savaşa sivil halkın da katılımı sağlandı bu şekilde.
Mustafa Kemal Paşa’nın bugün 103. Yılını andığımız Amasya Tamimi (genelgesi) buna tipik bir örnektir:
Gazi, İzmir’in Yunan tarafından işgal edilmesinden sonra direnişi başlatmak üzere Samsun’a çıktı. Samsun ve çevresinde 12 Haziran’a kadar çeşitli görüşmeler yaptı, ilk örgütlenmenin adımlarını attı. 12 Haziran 1919’da da Amasya’ya geçti.
İlk işi, telgraf ve kuryeler aracılığı ile Anadolu ve Trakya’nın bir çok yöresindeki askeri ve mülki yöneticilerle temas kurmak oldu. Daha sonra da Kurtuluş Savaşı tarihinin ilk tamimini (genelgesini) yayınladı. Bu genelge, kurtuluş savaşının sadece ordu ile değil, ancak ulusun desteğiyle kazanılabileceği düşüncesinin ilk ürünüdür.
Şeyle diyordu Mustafa Kemal:
“Ülkenin bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir. Merkezi Hükümet, itilaf Devletlerinin etkisi ve denetimi altında bulunduğundan, yüklenmiş olduğu sorumlulukların gereğini yerine getirememektedir. Ulusun haklı sesini bütün dünyaya duyurmak için, her türlü etki ve denetimden uzak ulusal bir kurulun oluştulması şarttır. Her tarafta yaptığım görüşmelerde aldığım öneriler ve ulusun genel isteği, bugünlerde Anadolu’nun en güvenilir kenti olan Sıvas’ta bir an önce ulusal bir kongrenin toplaması doğrultusundadır. Bunun için, Osmanlı vilayetlerinin her livasından, parti ayrımı yapılmaksızın (altını ben çizdim, S.Ç) güçlü ve halkın güvenini kazanmış üçer kişi, zaman geçirmeksizin yola çıkarılmalıdır. Her ihtimale karşı bunun şimdilik ulusal sır olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. 10 Temmuz’da Erzurum’da toplanacak kongre için Müdafaa-i hukuk-ı ve Redd-i İlhak Cemiyetlerinden doğu vilayetleri adına seçilen delegeler Erzurum’a doğru yola çıkarılmıştır. O zamana kadar öteki vilayetlerin delegeleri de Sıvas’a gelmiş olacaklardır. Erzurum kongresi delegeleri de, uygun bir zamanda, bu ulusal kongreye katılmak üzere, Sıvaş’a hareket edeceklerdir…”
Mustafa Kemal’in çağrısı kısa sürece içinde yankısını bulmuş, daha sonra Kurtuluş Savaşının ve cumhuriyet devriminin önder kadrosunu oluşturanlar arasında öne çıkan Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuad Cebesoy Paşa, Miralay Rafet (Bele), Miralay Selahattin, Miralay Cevdet, Miralay Bekir Sami, Miralay Cafer Tayyar tamime ilk katılanlar olacaktır.
Sonrasını biliyoruz…
**
Şöyle bir özdeyiş vardır:
Bir kıvılcım koskoca bir bozkırı tutuşturur.
O kıvılcım Mustafa Kemal’di. Onun Samsun’da yaktığı ilk ateş kısa süre içinde tüm yurdu kapladı ve emperyalist devletler ile onların maşaları kurtuluş savaşının ateşinde kavruldular.
Şunu söylemeye çalışıyorum:
Amasya Tamimi, Mustafa Kemal Atatürk’ün müthiş örgütçülüğün ve özgüveninin ilk ve en önemli belgesidir.
Bu belge bize şunu da söylüyor:
Ulusal sorunlar ancak ulusal birlikle çözülür. Ulusal sorunların çözümünde siyasal, etnik, ideolojik, dinsel, mezhepsel vb. ayrımcılıklara yer yoktur.
Amasya Tamimi günümüzde de ışık tutan bir belge ayrıca.
ETİKETLER : Yazdır