
CHP’NİN PROGRAMINI BEKLERKEN…
01 Eylül 2025 22:09:47
CHP hukuken zor bir dönemeçte. Eylül boyunca bir sürü dava ile boğuşacak; bunların içinde İstanbul İl Başkanlığı ile Kurultay davaları da var. İmamoğlu’nun hakaret davası gibi bireysel nitelikteki davaların gelişimi ve sonuçları, iktidarın CHP’ye karşı tavrının geleceğe dönük birer “test”i de olacak. Özellikle Kurultayla ilgili dava !..
CHP lideri Özel özellikle doğrudan partiye açılan davalardan endişeli değil. CHP’ye ve şu anki yönetimine dokunulmayacağını düşünüyor. Özel’in kamuoyuna verdiği yüksek özgüvenli profili bence maske değil, doğrudan halktan alınan bir duygu bu. Bunun somut örnekleri süregiden CHP mitinglerine olan yığınsal katılımlar !
Siyasi partiler sırtını kitlelere yaslar. Yaslandıkları kitlelerin yoğunluğu özgüvenlerini arttırır. Bu değerlendirme bugün en çok Özel’in siyasi profilinde somutlaşıyor.
Anketlere göre CHP yerel seçimden bu yana birinci parti. Yani iktidar alternatifi konumunu koruyor. Bu yüzden Özel katıldığı her mitingde geleceğe dönük çeşitli vaatlerde bulunuyor…
Ancak, iktidara yürüyen bir parti olmasına rağmen CHP’nin hâlâ yazılı hâle getirilmiş bir programı yok. CHP çevreleinden sızan haberlere göre şu sıralar CHP kurmayları program üzerinde çalışıyorlar. Çalışma ne zaman biter, ne zaman kamuoyuna açıklanır, henüz belli değil.
Bu ilk bakışta bir eksiklik gibi görünüyor, ama aslında devrimci/değişimci partilere özgü bir özelliktir bu. Bu tür partilerde öncelikli sorun iktidardır, program peşinden gelir.
Cumhuriyet devriminde de gözledik bu özelliği Cumhuriyet 1923’te kuruldu, ama cumhuriyeti kuran parti olan CHP’nin 1931 yılına kadar bir programı yoktu. CHP’nin ilk programı III. Kurultayında kabül edildi.
CHP’nin 1931’e kadar programı yoktu, ama zaman içinde geliştirilen temel ilkeleri vardı. Altıok’la simgelenen bu ilkeler hem CHP’yi ve hem de cumhuriyeti yönlendiriyordu. 1931 yılındaki Kurultayda kabul edilen altıok ilkeleri, 1937’de anayasaya alındı.
1931 öncesinde devriminin temel ilkeleri dört taneydi. Bunlar milliyetçilik, halkçılık cumhuriyetçilik ve lâiklikti. 1931 Kurultayında bu dört ilkeye devrimcilik ve devletçilik ilkeleri eklendi.
Soru açacağım:
CHP’nin parti kurmaylarınca hazırlandığı söylenen yeni programı bu temel ilkeler temeline mi oturacak, yoksa 1931 programı revize mi edilecek ? Revize edilecekse hangi ilkeler olacak onlar ?
Şunun altını çizmem gerekiyor:
CHP 1931 Kurultayında kabul edilen ilk programının en önemli ilkeleri devletçilik ve devrimciliktir.
Diğer dört ilke klasik liberal bir programı vurgular. Devrimcilik ve devletçilik ilkeleri ise klasik bir liberal programı aşan ilkelerdir. CHP’yi daha 1930’lu yıllarda solda gösteren ilkeler de bunlardı.
Günümüzün CHP yöneticileri özellikle devletçilik ilkesini ekonomi-programlarına olacaklar mı ? Devrimcilik ilkesini tam bağımsızlık şiarı şeklinde de yorumlayabilecekler mi ?
Yoksa Altıok’u bir yana koyup AB’ne şirin gözükmek için klasik liberal bir programla mı yetinecekler ? Yani devrimci değil, evrimci bir çizgiye mi oturacaklar partilerini ?
Bir soru daha açacağım:
Altıok programı revize edilirse geriye CHP diye bir parti kalır mı ?..
ETİKETLER : Yazdır







