BİLGİLENDİRME Mİ, MANİPÜLASYON MU?
22 Agustos 2023 14:12:34
Kimi tarihçiler II.Mahmut döneminde bu yana Gazete ve gazetecilerin halkı bilgilendirmek yerine halkı manipüle ettiğini belirtir.
Bu tezlerini de örneklerle güçlendirir.
II.Mahmut yenilikçi bir padişahtı.
Türkçe yayınlanan ilk gazete olan Takvim-i Vekayi II.Mahmut'un çabasıyla 11 Kasım 1831’de yayınlandı.
Takvim-i Vekayi aslında bugünkü Resmi Gazete'nin temelini oluşturan ilk resmi yayındı.
Osmanlıca, Arapça, Ermenice, Farsça, Fransızca ve Rumca yapılan yayınlarda dünyada ve Memalik-i Osmaniye (Osmanlı İmparatorluğu)’de olup bitenler halka iletiliyordu.
Araştırmacıların manipüle söylemlerinin temelindeki örnek ise; Sadrazam Reşad Mehmed Paşa’nın II. Mahmut’a yönelik ‘Devlet-i Âliye’nin iç ve dış işlerine akıl erdiremeyenler Takvim-i Vekâyi’yi okusunlar’, sözleriydi.
Araştırmacılar bu nedenle Takvim-i Vekayi ile başlayan gazeteciliğin ilkten Saray için daha sonra özel gazetelerin çıkarılmasıyla kişilerin menfaatleri için manipüle edilebileceğini sonucuna varmışlardı
Haksız da değillerdi.
Takip eden yıllarda 1860 yılında Osmanlı Devleti'nde Agah Efendi ve Şinasi Beyin çıkardığı ilk özel Türkçe gazete Tercüman-ı Ahvâl yayınlanmaya başladı.
Bu gazetede daha çok Şinasi bey’in kaleme aldığı Şair Evlenmesi Oyunu gibi kültür sanat ağırlıklı bir gazeteydi.
Peşinden Tasvir-i Efkâr, Muhbir, Basiret, İbret adlı gazeteler çıktı.
Osmanlı Devleti’nin idarî merkezinin bulunduğu yere verilen “Bab-ı Ali”(yüce kapı) adı; gazeteler, dergiler ve matbaalar orada toplandığı için, basın merkezinin de adı oldu.
Zaten o dönemlerde halkı Saray’a kışkırtmak gibi bir algı yaratmaya kimsenin cesareti yoktu.
Saray rejiminin buna cevabı çok sert olurdu.
İnsanlar gizli kapılar arkasında konuşuyor fakat düşüncelerini açıkça dile getirmekten korkuyordu.
Cumhuriyetin kurulmasıyla demokrasi kavramı gazeteciliğe çağ atlattırdı.
Gazeteler rahatça gördüklerini,düşündüklerini,duyduklarını manşetlerine taşımaya başladı.
Cumhuriyet döneminde gazete ve gazeteciler ‘halkın sesi’ oldu.
Daha sonra Kapital sistem gazeteleri de vurdu.
Kağıt fiyatlarına gelen zamlar gazetecileri ‘fikir emrine’ soktu.
Para kazanmak ve hayatını idame ettirmek gibi gerçekler gazetecilerin ilkleri haline geldi.
Günümüzde hala bu düşünceden sıyrılıp, halkı bilgilendirme amacıyla can çekişen meslektaşlarımız var.
Ama sayıları bir elin parmağını geçmiyor.
Yerel’de ise durum çok farklı bir noktaya evriliyor.
3-5 kuruşa manipülatif haberler üretilip halka gerçekmiş gibi yutturulmaya çalışılıyor.
Nemalandığı ölçüde kalemşörlük yapan bireyler, bölgede sahte kahramanlar üretiyor, düşmanlar yaratıyor.
Kdz.Ereğli’de durum şuan tam olarak bu.
Meslek açısından utanç verici bu tablo için yakında büyük bir mücadele başlayacak.
Eminim ki, gün yüzüne çıkan gerçekler, toplumda şok etkisi yaratacak!..
ETİKETLER : Yazdır