Fırıncıların dediği oldu !

Görünüşe bakılırsa Türkiye serbest piyasa ekonomisinin müşfik kolları arasında pışpışlanan bir ülke.

Bu tam doğru değil; aslında düzenlenmiş bir rekabet var. Fiyatları ünlü arz-talep yasası belirlemiyor, açık-gizli tekeller belirliyor; devlet de müdahil pozisyonunda ayrıca.

Halkın başlıca gıda maddesi olan ekmeğin fiyatları, arz-talep yasası değil, Oda adı altında örgütlenmiş ekmek tekelleri belirliyor. Görünüşte her il’de tek tek, gerçekte ise tüm Türkiye’de el-ele…

İller arasında gramaj ve ufak-tefek fiyat farkları olabiliyor, ama düşük veya yüksek gramaj ya da fiyat farklılıkları, sonuçta ekmeğin gram üzerinden aynı fiyata satılmasına neden oluyor.

Yani, iller arasında bir ekmek rekabeti yok.

Ekmek, halkın canı istedikçe ya da ara sıra kullandığı bir gıda maddesi değil. Bu yüzden tüm illerde ve genelde Türkiye’de her gün ne kadar ekmek tüketildiği belli. Ekmek serbest piyasa ekonomisinin müşfik kollarına terk edilse, belki genelde gramajı ve fiyatı aynı kalır, ama bu kez sürümden kazanma, yani birim fiyatından daha az kar ederek daha çok ekmek satma ya rekabet yolu açılmış olur.

Fırın tekelleri bunu istemiyorlar; onlar, karı rekabetsiz bir ortamda paylaşmak istiyorlar. Tabii çok sayıda fırını olan, un, maya vb. depolayan tekel fiyatlarından daha çok pay/kar alıyor. Ucuz işçi çalıştırma yolunu bulanlar da…

Fırın tekelleri Türkiye genelinde belirli zamanlarda ekmeğe zam yapıyorlar. Bunun nedeni maliyet artışı şeklinde izah ediliyor. Ancak, o kadar kanıksamışlar ki bu durumu, yaptıkları zammın gerekçesini olsun ne halka ve ne de devlete (valiliklere) bildirmiyorlar. Sadece TSO’lardan göstermelik onay alıyorlar.

Zonguldak’ta bu kez bildirmek zorunda kaldılar, ama rakam filan vermeden ve gecikerek !

Eğer namuslu, halkı düşünen basın ve valilik olmasaydı, onu bile yapmayacaklardı.

Ne iyi ki Zonguldak’ta sorumlu bir vali var. Yüzde 30’luk ekmek zammına itiraz etti ve mahkeme de ekmeğin yürütmesini durdurdu.

Ancak, anlaşıldığı kadarıyla, ilin ekmek tekeli, vali Tutulmaz’ı ikna etmeyi başardı. Sandviç kadar ekmek Zonguldak genelinde 2 liradan satılacak.

Sorunun özü şudur: Halk, içinde bulunduğumuz kriz koşullarında her şeyden fedakarlık yapıyor, ama fırıncılar karlarından asla fedakarlık yapmıyorlar; daha çok kar peşindeler.

Gelir ve yaşam adaletsizliği de böyle doğuyor işte !

Aslında ekmek fiyatını devlet belirlemelidir. Halkın temel gıdasını her il’de esnaf odalarının insafına terketmek yanlıştır.

Yeni Ufuk

Haber :