Osmanlı çileği mi, Ereğli çileği mi?

Çileğin anavatanı kuzey yarıküresi. Ancak, güney yarıkürede de yetiştiriliyor. Sekiz türü var.

Ilıman iklimi seven bir bitki, özellikle nemli toprakları…

Çilek, genelde, üretildiği ilin/ilçenin adını alıyor: Bartın çileği, Arnavutköy çileği gibi…

Çileğin belli başlı sekiz türü, yetiştiği ülkenin ve toprakların farklılığına göre, değişik biçim ve aromaya sahip olabiliyor.

Ereğli çileği, rengi, naif yapısı ve aroması ile öne çıkan bir çilek.

Ereğli’de çilek üretiminin kurtuluş Savaşı yılllarında başladığı şeklinde ortak bir görüş var. Tam bir tarih yok. Kesin olan, Ereğli’de, Osmanlı döneminde (14.yüzyıl-1922) çilek üretiminin olmadığı…

Nitekim, Katip Çelebi, ünlü yapıtı Cihannüma’da, 1630’lu yılların Ereğli’sinin “iyi mallar”ını sayarken, incir, üzüm, ceviz ve keresteden sözediyor. Çilek yok.

Zonguldak Ticaret Odası’nın kayıtlarına göre, Çilek üretimi,1923-1929 döneminde 1-5 ton arasında oynarken, 1930’lu yılların başlarında 20 tona ulaşıyor. Aynı kayıtlarda Ereğli çileğinin daha çok İstanbul’a “ihraç edildiği”ve “İstanbul çileğine muadil” (eşdeğerde) olduğu belirtiliyor.

İlginç olan şu:

Ereğli’de üretilen çilek, tüm metinlerde Ereğli çileği olarak geçiyor. Osmanlı çileği diye bir çilek türü yok !

Zaten olması da saçma:

Birincisi, Osmanlı döneminde çilek üretimi yok.

İkincisi, Türk lokumu Türk döneri, Türk kahvesi gibi devlet adıyla anılan ürünler, ancak yabancılar tarafından ve ürünün menşeini vurgulamak için kullanılıyor. Rus votkası, Fransız konyağı, Macar salamı, Norveç somonu, vb, başka örnekler.

Peki, Osmanlı Çileği nereden çıkıyor?

Kim uydurdu bunu?

Niye kabül gördü?

Bu soruları tartışmakta yarar var.

Çileğimizin başından Ereğli atılırsa herhalde Ereğli’ye hizmet olmaz bu. Tam tersi, kentin simgesine ve ilk yetiştiricilerine saygısızlık olur!

Bu saçmalığa bir son vermeliyiz!..

Yeni Ufuk

Haber :