Yeni Ufuk’un Görüşü
Cumhuriyetin ilk siyasi partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi 100. yılını kutluyor…
CHP, 9 Eylül 1923’te kuruldu. Ancak resmi kuruluş tarihi 11 Eylül’dür.
CHP’nin ilk adı Halk Fırkası (Partisi) idi. Anadolu ve Rumeli Müdafaai Hukuk Cemiyeti’nin fırkaya (partiye), dönüştürülmesiyle doğdu. 1950 yılına kadar tek parti olarak iktidarda kaldı.
Halk Fırkası adı, zaman içinde Cumhuriyet Halk Fırkası’na dönüştü, dil inkılabından sonra da CHP’ye…
CHP tek parti olarak bütün sosyal kesimlerin temsilcilerinin yer aldığı bir siyasi partiydi. Bu yüzden, özellikle üst düzey yöneticiler arasında görüş ayrılıkları hiç bitmedi. O kadar ki halifeliğin kaldırılması ve 1924 anayasanın kabul edilmesinden sonra partiden kopmalar oldu. Kâzım Karabekir Paşanın önderliğindeki bir grup, CHP’den ayrılarak 17 Kasım 1924’te ilk muhalefet Partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nı kurdu. Ancak, Şubat 1925’te baş gösteren Şeyh Sait ayaklanmasını izleyen günlerde Takrir-i Sukûn kanunu kapsamında bu parti kapatıldı.
Ancak parti içinde tartışmalar yine de bitmedi. Liberal politikanın terkedilip devletçiliğe yönelindiği ve 3. Kurultay’da altı ok ilkelerinin kabul edildiği dönemde, 1930’ların başında, Serbest Cumhuriyet Fırkası adıyla bir parti daha kuruldu. Kısa bir süre sonra bu parti de kendisini feshetti.
buradan bakıldığında CHP içindeki bugünkü Değişim Hareketi’nin köklerinin çok eski olduğu söylenebilir. Ancak değişim hareketinin programı belli olmadığı için cumhuriyet dönemindeki parti içi ayrışmalarda kime benzediğini söylemek zordur.
Özetle…
- yılı kutlanan CHP, cumhuriyet devriminin öncü siyasi örgütüdür. İlkeleri Altıok’tur ideolojisi Kemalizmdir.
Umarız CHP 100. yılında kendisine döner !..
Yeni Ufuk
Haber :